MASZ KOMORNIKA? POZNAJ SWOJE PRAWA I OBOWIĄZKI
Zgodnie z oficjalnymi danymi, rosnące zadłużenie stanowi coraz poważniejszy problem polskiego społeczeństwo. Z roku na rok rośnie nie tylko ogólna suma długów Polaków, ale także liczba osób posiadających zadłużenie.
To jednak bynajmniej nie jedyny problem związany z tą kwestią. Praktyka pokazuje, że Polacy bardzo często po prostu nie wiedzą, jakie prawa im przysługują oraz jakie obowiązki ciążą na nich z tytułu statusu dłużnika.
Niestety, okoliczność ta bardzo często bywa czynnikiem umożliwiającym np. komornikom lub też wierzycielom na dokonywanie rozmaitych nadużyć. Przyjrzyjmy się więc nieco bliżej temu, jakie prawa posiada dłużnik oraz jakie obowiązki nakłada nań polskie ustawodawstwo.
Prawa dłużnika
Należy zacząć od tego, że jako dłużnicy posiadamy prawo do informacji na temat posiadanego przez nas zadłużenia a także na temat przebiegu toczących się wobec nas postępowań a także samego istnienia owych postępowań.
Prawo do posiadania informacji na wspomniane tematy wynika wprost z art. 45 Konstytucji oraz z art. 6 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka.
Mówiąc bardziej szczegółowo, jako dłużnicy mamy prawo do tego, aby:
1. Uzyskać bezpośredni dostęp do akt toczącego się przeciwko nam postępowania
2. Otrzymać kopie, odpisy, wyciągi oraz protokoły dotyczące poszczególnych czynności postępowania
3. Otrzymać informację od komornika o każdej czynności toczącego się przeciwko nam postępowania
4. Otrzymać od komornika szczegółowe informacje na temat charakteru oraz przebiegu czynności, przy której nie byliśmy obecni
5. Otrzymać komornika informacje na temat aktualnego statusu toczącego się przeciwko nam postępowania
6. Otrzymać informację o wszczęciu przeciwko nam postępowania, łącznie z informacjami na temat kwoty naszego długu, tytułu wykonawczego oraz sposobów egzekucji zadłużenia.
7. Otrzymać od komornika na nasze żądanie oryginału tytułu wykonawczego, tj. pisma sporządzonego przez sąd, które stanowi prawną podstawę toczącego się przeciwko nam postępowaniu.
Oprócz tego, przysługują nam również prawa o charakterze ogólnym. Jak już wspomniano, otrzymując pismo z informacją o wszczęciu przeciwko nam postępowania egzekucyjnego musimy zostać poinformowani także o metodach egzekucji, które mogą zostać wykorzystane w trakcie postępowania. Wskazanie konkretnych metod egzekucji jest obowiązkiem wierzyciela: musi on wskazać je na etapie sporządzania wniosku egzekucyjnego.
Wybór jednej z wymienionych metod egzekucji zadłużenia należy do komornika. Co jednak bardzo ważne, zgodnie z polskim prawem komornik jest zobowiązany do tego, aby wybrać metodę egzekucji najmniej uciążliwą dla dłużnika. Oznacza to, że:
1. Nie możemy otrzymać informacji o wszczęciu przeciwko nam postępowania, w której będzie wskazany tylko jeden sposób egzekucji zadłużenia
2. Komornik nie może rozpocząć egzekucji od zastosowania sposobów uznawanych za najbardziej radykalne, jak np. zajęcie posiadanej przez nas nieruchomości.
W przypadku, gdy nie doszło do spełnienia któregoś z wymienionych powyżej wymogów lub też jeśli uważamy, że działania komornika są zbyt agresywne (zamiast zajęcia naszego konta bankowego doszło np. od razu do zajęcia posiadanego przez nas mieszkania, samochodu itd), mamy prawo do złożenia skargi.
Zgodnie z nowymi przepisami, skargę taką składa się bezpośrednio do komornika prowadzącego przeciwko nam postępowania. Dopiero po rozpatrzeniu przez komornika skargi w sposób negatywny (czyli wówczas, gdy komornik nie przyzna nam racji), sprawa może trafić do sądu.
Warto również pamiętać, że skarga musi zostać sporządzona zgodnie z określonymi regułami oraz że złożenie skargi podlega opłacie w wysokości 100 zł (składając skargę musimy dostarczyć komornikowi również dowód uiszczenia przez nas wspomnianej opłaty).
Obowiązki dłużnika
Zasadniczo, naszym podstawowym i najważniejszym obowiązkiem jako dłużników jest współdziałanie w trakcie prowadzonego przez nas postępowania. Co to oznacza? Przede wszystkim, nie możemy w żaden sposób utrudniać prowadzonych przez nas czynności. Dokładniej mówiąc, mamy więc obowiązek między innymi:
1. Udzielać dokładnych i zgodnych informacji na temat posiadanego przez nas majątku
2. Udzielać informacji na temat naszego miejsca zamieszkania
3. Udzielać komornikowi dodatkowych wyjaśnień w przypadku gdy komornik wystosuje w stosunku do nas takie żądanie
Co bardzo ważne, polskie prawo zabrania między innymi ukrywania majątku przed komornikiem lub też niszczenia posiadanych przez nas rzeczy, nawet jeżeli zniszczenia są drobne. Oznacza to, że nie możemy np. zniszczyć posiadanego przez nas sprzętu elektronicznego w celu uczynienia go bezwartościowym z perspektywy postępowania egzekucyjnego a następnie np. oddać ów zniszczony sprzęt do naprawy w ramach umowy gwarancyjnej.
Tego rodzaju postępowanie, podobnie jak ukrywanie przed komornikiem posiadanego przez majątku w dowolnej formie (gotówka, ruchomości, nieruchomości, oszczędności trzymane poza granicami Polski) jest kwalifikowane przez polskie prawo jako przestępstwo zagrożone karą od 3 miesięcy do 8 lat pozbawienia wolności.
Odpowiedzialność karna grozi nam również z powodu ewentualnego utrudniania czynności prowadzonych przez komornika w ramach postępowania egzekucyjnego. Składanie niezgodnych z prawdą informacji np. na temat posiadanego przez majątku może zaś zostać zakwalifikowanego jako składanie fałszywych oświadczeń, co również wiąże się z możliwością zastosowania w stosunku do nas określonych sankcji prawnych.
Istotne znaczenie ma także obowiązek informowania o zmianie miejsca zamieszkania jeżeli będziemy przebywać w danym miejscu dłużej, niż 1 miesiąc. W przypadku, gdy nie dopełnimy tego obowiązku, automatycznie tracimy prawo do uzyskania informacji na temat zastosowanych podczas naszej nieobecności metod egzekucji a także na temat przebiegu postępowania egzekucyjnego. Ponadto, może zostać nałożona na nas kara w postaci grzywny.
ŹRÓDŁO
https://kpf.pl/pliki/raporty/przewodnik_krk_kpf.pdf