PRZEDAWNIENIE DŁUGÓW – NOWE PRAWO
Wielu dłużników doszukuje się informacji w internecie dotyczących przedawnienia różnego rodzaju długów. Nie tylko sami dłużnicy są tym tematem zainteresowani, ale również wierzyciele oraz spadkobiercy.
Wierzyciel oczywiście zrobi wiele aby nie informować dłużnika o tym, że jego roszczenia są przedawnione. Spadkobiercy natomiast chcą wiedzieć czy długi pozostawione przez zmarłego wymagają spłaty i obowiązek ten przechodzi na członków rodziny. O dziedziczeniu długów można więcej przeczytać tutaj.
Kilka słów o długach i egzekucji zaległych należności
Kiedy zatem przedawniają się niespłacane długi w urzędach, bankach, instytucjach pożyczkowych czy w spółdzielni mieszkaniowej? W 2018 roku weszło kilka zmian w prawie, o których warto wiedzieć. Dotychczas kwestia przedawniania długów była dość niejasna. Firmy windykacyjne czy komornicy nigdy nie odważyli się informować zadłużonych o przedawnianiu się zadłużenia. Dokonywano nawet skutecznych egzekucji należności za długi, które formalnie były już przedawnione. Wykorzystywano niewiedzę dłużnika oraz jego przekonanie, że wszystkie tego typu instytucje zobowiązane są postępować zgodnie z prawem. Inną rzeczą jest, jeśli dłużnik chce być rzetelny i uczciwy w stosunku do wierzyciela i pomimo upłynięcia terminu ważności długu, nadal wykazuje chęci do spłaty zaistniałego wcześniej zobowiązania. Jednak jak wykazują badania dotyczące Moralności Finansowej Polaków, raczej niewielu dłużników zechce spłacać długi, których formalnie spłacać już nie musi. Inną kwestią jest, wydawać by się mogło, niekontrolowany przyrost kwoty zadłużenia, który wynika z odsetek oraz wszelkich kosztów jakie firmy windykacyjne czy komornicy doliczają do pierwotnej kwoty zadłużenia. Niespłacane latami długi przechodzą z jednej firmy windykacyjnej do kolejnej, i kolejnej, i kolejnej, co nazywa się potocznie sprzedażą długu. Każdy jednak na wszystkich tych poziomach chce choć trochę zarobić i dodatkowo doliczane są opłaty ustawowe. Warto jeszcze nadmienić, że bardzo często dłużnicy dowiadują się o zaistniałym zadłużeniu po wielu latach i nie mają jak interweniować w czasie niekontrolowanego wzrostu zadłużenia. Na całe szczęście zasady te niedawno uległy zmianie i komornik ma obowiązek skutecznie poinformować dłużnika o istnieniu zadłużenia! O tym więcej pisałam w artykule poświęconym zmianom w prawie dotyczącym egzekucji komorniczych.
Czym jest przedawnienie długu i jak działa?
Zacznijmy od uproszczonej definicji przedawnienia zadłużenia. Otóż, przedawnieniu ulegają długi, które nie były spłacane przez określony w ustawie okres, o ile nikt o ten dług się nie upominał. Czyli, jeśli wierzyciel pozwał do sądu dłużnika chwilę przed upłynięciem terminu przedawnienia, to niestety okres do faktycznego przedawnienia liczony jest od początku! Jak to wygląda w praktyce? Wyobraźmy sobie, że istnieje zadłużenie, które może przedawnić się o 10 lat. 9 lat po zaistnieniu zadłużenia wierzyciel założy sprawę w sądzie dłużnikowi. W takim razie do przedawnienia się długu należy doliczyć kolejnych 10 lat. Okres, od którego można liczyć przedawnienie jest terminem spłaty należności.Na przykład – klient zaciągnął pożyczkę. Ostateczny termin spłaty całego zadłużenia przypadł na 31.12.2018 rok. Od 1.01.2019 roku zaczyna upływać termin przedawnienia. Załóżmy, że w przypadku tej pożyczki wyniósł on 6 lat. Zatem przedawnienie nastąpi 1.01.2025 roku. Jak już wcześniej wspomniano, wszelkie upominanie się o spłatę zobowiązania przerywa naliczony do przedawnienia termin.Takie upomnienie to między innymi sprawa w sądzie, mediacje z udziałem windykatora, obarczenie dłużnika karą przewidzianą w umowie itd. Jeśli dłużnik podda się tym działaniom, nie będzie mowy o przedawnieniu.
Jakie długi ulegają przedawnieniu i po jakim czasie?
Poniżej dokładny okres, po upłynięciu którego długi ulegają przedawnieniu: Zakład Ubezpieczeń Społecznych – długi w ZUS’ie kolokwialnie rzecz ujmując mają najdłuższy termin ważności. Sytuacja ZUS’u jak każdy wie, do najlepszych nie należy, nic zatem dziwnego, że nie jest tak łatwo uniknąć płacenia składek. Jeżeli zadłużenie w ZUS powstało przed 2012 rokiem, to przedawnienie nastąpi dopiero po 10 latach. Natomiast zadłużenia, które wynikły po 2012 rokiem przedawniają się po 5 latach. Długi spadkowe – te będą podlegać przedawnieniu dopiero po upłynięciu 6 lat. Spadkobierca ma możliwość zrzec się tych długów u notariusza, ale ma zaledwie 6 miesięcy na dokonanie tych formalności. Długi w urzędzie skarbowym – US również należy do pamiętliwych. Niespłacone podatki będą przedawnione dopiero po 5 latach. Mandaty – mandat za jazdę bez biletu w komunikacji publicznej przedawni się po roku, natomiast wszelkie mandaty karne, czyli takie, które wystawia policja lub straż miejska, przedawniają się po 3 latach. Zadłużenie na karcie kredytowej – dług staje się nieważny po upłynięciu 3 lat. Debet na koncie w banku – przedawnienie wynikające z nieuregulowanego debetu na koncie osobistym następuje po 2 latach od dnia, w którym należało uregulować zadłużenie. Prywatne ubezpieczenie – brak wpłaty z tytułu składki ubezpieczeniowej u prywatnego ubezpieczyciela przedawni się po 3 latach. Podatek od nieruchomości – niezapłacony podatek z tego tytułu przedawnia się po 3 latach, w tym wypadku jednak nie liczy się co do dnia, ale pełne lata. Czynsz – przedawnienie za nieopłacony czynsz nastąpi po 3 latach. Wynagrodzenie za pracę – niewypłacone wynagrodzenie z tytułu umowy o pracę przedawnia się po 3 latach, natomiast z tytułu umowy cywilnoprawnej po 2 latach. Rachunki za telefon – nieopłacony rachunek ulegnie przedawnieniu po 2 latach. Pożyczki i kredyty – niespłacane zobowiązania z tytułu kredytu w banku lub pożyczki na dowód w instytucji pożyczkowej przedawniają się po 3 latach.KWESTIĘ PRZEDAWNIENIA DŁUGÓW REGULUJĄ PRZEPISY KODEKSU CYWILNEGO: ARTYKUŁ 118 ORAZ 125 PARAGRAF 1